1. Sốt xuất huyết là gì,nguyên nhân của bệnh, cách lây truyền - Sốt xuất huyết là bệnh truyền nhiễm cấp tính, có thể gây thành dịch do vi rút dengue gây ra. Bệnh lây lan do muỗi vằn có tên là Aedes aegypti ( An-des-ê-gyp-ti)đốt người bệnh nhiễm vi rút sau đó truyền bệnh cho người lành qua vết đốt. Muỗi vằn có màu đen, trên thân và chân có những đốm trắng. Muỗi thường đậu ở quần áo, chăn, màn trong nhà. - Muỗi vằn hoạt động hút máu và ban ngày, cao nhất là vào sáng sớm và chiều tối. - Muỗi vằn đẻ trứng, sinh sản ở các ao, vũng nước hoặc các dụng cụ chứa nước sạch ở trong và xung quanh nhà như bể nước, chum, vại, xô, chậu, giếng nước, hốc cây, hòn non bộ... các đồ vật hoặc đồ phế thải có chứa nước như lọ hoa, bát nước kê chạn, lốp xe, vỏ dừa, vỏ sữa chua, máng thoát nước mưa bị tắc...Muỗi vằn phát triển mạnh vào mùa mưa, khi nhiệt độ trung bình hàng tháng vượt trên 20º C. * Lưu ý : Dịch SXH thường xảy ra theo mùa, dịch bắt đầu từ tháng 4 và kéo dài đến cuối năm, cao nhất vào tháng 7,8,9,10. Cả người lớn và trẻ em đều có thể bị mắc SXH. - Vòng đời của muỗi vằn trải qua 4 giai đoạn: trứng => bọ gậy => lăng quăng => muỗi trưởng thành. 2. Sự nguy hiểm của bệnh: - Bệnh chưa có thuốc điều trị đặc hiệu và chưa có vắc xin phòng bệnh. - Thường gây ra dịch lớn với nhiều người mắc có thể gây tử vong nhất là với trẻ em, gây thiệt hại lớn về kinh tế, xã hội. - Bệnh sốt xuất huyết do vi rút gây ra với 4 típ gây bệnh, một người có thể mắc nhiều lần do nhiễm các typ vi rút khác nhau. 3. Triệu chứng: - Sốt cao đột ngột, liên tục kéo dài từ 2 đến 7 ngày. - Xuất huyết dưới dạng chấm màu đỏ rải rác trên da - Mệt mỏi, đau cơ, nhức khớp, chán ăn, đau bụng, chảy máu cam - Hạ huyết áp, chân tay lạnh. - Nếu để bệnh tiến triển nặng: sốt cao 39 đến 40 độ C. Kèm theo nôn ra máu, đi ngoài phân đen hoặc máu sẽ dẫn tới trụy mạch (có nghĩa là huyết áp không đo được và không bắt được mạch) dẫn tới tử vong. 4. Nguyên nhân tử vong: - Shock do thoát dịch ra khỏi lòng mạch máu - Xuất huyết nội tạng: tim, não, thận, xuất huyết tiêu hóa… 5. Cần làm gì khi nghi ngờ bị sốt xuất huyết: - Đi khám tại cơ sở y tế để chẩn đoán và điều trị theo đơn bác sĩ; khám lại theo hẹn - Theo dõi và chăm sóc tại cộng đồng: - Hạ sốt khi nhiệt độ cơ thể từ 38,5 độ C trở lên bằng Paracetamol, lau người bằng nước ấm khi sốt cao. - Uống nhiều nước : dung dịch Oresol, nước trái cây… - Ăn thức ăn lỏng, dễ tiêu: Cháo, súp, sữa, thực phẩm giàu vitamin C - Nằm màn cả ngày và đêm, nghỉ ngơi tại giường - Theo dõi hàng ngày các triệu chứng cho đến khi hết sốt 2 ngày * Đến ngay cơ sở y tế khi có các dấu hiệu nguy hiểm sau: - Mệt mỏi bất thường, nhiệt độ hạ nhanh dưới 36C; da xanh, lạnh và ẩm. - Chảy máu mũi hoặc chảy máu lợi, Có nhiều nốt xuất huyết trên da - Nôn liên tục hoặc nôn ra máu - Đi ngoài phân đen - Ngủ li bì hoặc quấy khóc (trẻ em) - Đau bụng - Khát nhiều (khô miệng) - Khó thở 6. Cách phòng bệnh: - Hiện nay chưa có vắc xin phòng bệnh và thuốc điều trị đặc hiệu để phòng bệnh. Cách phòng bệnh tốt nhất hiện nay là đảm bảo các điều kiện vệ sinh sạch sẽ như: - Loại bỏ nơi sinh sản của muỗi, diệt muỗi, bọ gậy bằng cách: đậy kín tất cả các vật dụng chứa nước ăn uống sinh hoạt như bể, chum vại, lu, thạp đựng nước. - Thả cá vào bể, giếng, chum vại để diệt lăng quăng. -Thu gom hủy các vật dụng phế thải xung quanh nhà như: chai, lọ, vỏ dừa…. dọn vệ sinh môi trường, lật úp các dụng cụ chứa nước khi không dùng đến. - Súc rửa chum, vại, lu, xô hàng tuần. - Loại bỏ các hốc chứa nước tự nhiên như hốc cây, kẻ lá, gốc tre … - Khi xảy ra dịch cần tăng cường các biện pháp chống dịch, làm giảm nhanh mật độ muỗi trong cộng đồng bằng cách phun hóa chất diệt muỗi. * Phòng muỗi đốt: - Mặc quần áo dài tay che kín tay chân. - Ngủ trong mùng kể cả ban ngày. - Dùng binh xịt muỗi, vợt điện diệt muỗi … - Dùng rèm che, màn tẩm hóa chất diệt muỗi. - Cho người bệnh SXH nằm trong mùng, tránh muỗi đốt để không lây bệnh sang người khác. * Vì sức khỏe của mọi gia đình và cả cộng đồng. Nhà trường kêu gọi tất cả chúng ta hãy quan tâm thực hiện tốt các biện pháp phòng chống bệnh sốt xuất huyết với phương châm: “Không có lăng quăng, không có muỗi vằn, không có sốt xuất huyết”.
